De DESERTEUR door Marten Blom (3)
3. plunderen in Pingjum
(Vorige week vertelde ik over de opmerkelijke hoeveelheid geweld die kwam kijken bij de bevrijding van Pingjum aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. En ik kom op het spoor van een Duitse deserteur. Pingjumer historicus Johan Sieswerda blijkt een schier onuitputtelijke bron van informatie te zijn.)
Ook Sieswerda’s grootouders werden persoonlijk betrokken in de strijd; want hoewel zij na het geweld ongeschonden uit hun kelder kwamen, was alles in hun woning kort en klein geslagen door de Canadezen, die ervan overtuigd waren dat het hoofdkwartier van de Wehrmacht hier gevestigd was. In werkelijkheid lag dat hoofdkwartier aan de overkant van de straat.
Maar wie heeft er geplunderd in Pingjum? Hoe zat dat dan, mail ik.
Sieswerda: ‘Ja. Er is geplunderd. Wie de daders waren is lastig te achterhalen. Het kunnen ook burgers zijn geweest of outsiders van de ondergrondse. Het kwam overigens regelmatig voor tijdens de bevrijding van West-Europese dorpen en steden. Geallieerde militairen mochten dit officieel niet, er stonden straffen op.’
Ik begrijp hieruit dat met ‘plunderen’ niet zozeer het openlijk ingooien van ruiten en afvoeren van waardevolle spullen wordt bedoeld. En ook niet in één keer, zoals de tekst in Wikipedia doet vermoeden. Ik denk dat het woord eerder wordt gebezigd in de zin dat er tijdens momenten van chaos en verwarring op een meer heimelijke wijze werd gestolen. Dan blijft de vraag wie die Duitse deserteur heeft laten ombrengen.
Sieswerda: ‘Wie de deserteur heeft geëxecuteerd is mij nooit verteld. Ik weet inmiddels wel dat dit op last was van de Canadese commandant ondanks protesten van Pingjumers. De deserteur had namelijk maanden eerder een Pingjumer boer gered van een arrestatie. En men vond het zinloos, omdat de slag immers voorbij was. Maar het moest gebeuren. Wie het zouden kunnen zijn geweest: de Binnenlandse Strijdkrachten, de Canadezen, of een mix van beide. Ik denk eerder het tweede vanwege de nodige schietervaring. Er is geen naam van deze deserteur bekend. Het ministerie van Defensie is onlangs bezig geweest om de identiteit van de gesneuvelde Duitsers te achterhalen. Die liggen vanaf 1945 op de militaire begraafplaats in IJsselstein. Ook de naam van de Duitse commandant blijft een groot mysterie.’
Wordt vervolgd.
