DE DESERTEUR door Marten Blom (2)
2: Johan Sieswerda
(Vorige week was ik op zoek naar een nieuw onderwerp. Ik vond op o.a. Wikipedia het verhaal van de hardhandige bevrijding van Pingjum in 1945.)
Dit roept een hoop vragen op! ‘Na afloop van het gevecht werd er geplunderd’, staat er. Maar met een stand van 46 gesneuvelde Duitsers en één gesneuvelde Canadees lijkt mij dat de overwinning voor de Canadezen was. Wie hebben er dan na afloop van het gevecht Pingjum geplunderd? De Canadezen? Dezelfde Canadezen die we kennen van het uitdelen van repen chocola en van verre tantes die na de oorlog met een knappe Canadees zijn getrouwd en geëmigreerd? En wat te denken van die Duitse deserteur? Was hij ondergedoken uit lafheid? Of was hij juist dapper, omdat hij het niet eens was met zijn Führer? Of bekijk ik het allemaal veel te zwart-wit. En door wie was hij standrechtelijk geëxecuteerd? Door de chocolade uitdelende Canadezen of door de Duitsers? En dan was hij ook nog ‘vermoedelijk door een misverstand’ geëxecuteerd. Ik word nu wel heel erg benieuwd naar wat daar allemaal gebeurd is.
Gelukkig vind ik een link naar iemand die me verder kan helpen: Johan Sieswerda blijkt bekend te staan als dé autoriteit op het gebied van historische kennis van Pingjum. Ik mail hem om te vragen of ik hem binnenkort wat vragen mag stellen, maar hij gaat meteen los.
‘Pingjum lag strategisch’, schrijft hij. ‘Een paar dagen voordat de Canadezen tot de aanval overgingen, heeft de Wehrmacht zich ingegraven in Pingjum. Sluipschutters zaten met name vlakbij boerderijen.’
Ah, dat werpt een ander licht op de vernielingen die de Canadezen aanrichtten. De Duitsers gebruikten Pingjum als schild, waarop de Canadezen de boerderijen aanvielen met wat Sieswerda ‘vlammenwerper tanks’ noemt. Hij schrijft ook: ‘Artillerie was, denk ik, meer bedoeld als machtsvertoon om de Duitse overgave te bespoedigen.’ Op mijn vraag of de dorpsbewoners geen raar gevoel hadden bij de Canadese bevrijding enerzijds en daar tegenover de enorme schade die dezelfde Canadezen aanrichtten, schrijft hij:
‘Na de bevrijding gaf deze veldslag inderdaad een dubbel gevoel bij de dorpsbewoners: enerzijds opluchting door de bevrijding, anderzijds de enorme schade en slachtoffers. De blaam hiervoor werd overigens meer gelegd bij de halsstarrige Duitse commandant die na een aantal artilleriebeschietingen de overgave weigerde. Door deze keuze van aanpak werd het bevrijdingsfeest in Pingjum uitgesteld naar september. Er werd geen feest gevierd in april of mei 1945.’
Wordt vervolgd.
