‘Lage Landen’ brengt parels uit het Rijks naar Harlingen
Van 14 oktober tot 4 februari 2019 presenteert Gemeentemuseum het Hannemahuis in Harlingen de reizende tentoonstelling ‘Lage Landen’. Een prachtige reis door de geschiedenis van de Nederlandse landschapsschilderkunst aan de hand van 40 parels uit de collectie van het Rijksmuseum, aangevuld met enkele schilderijen uit de eigen collectie. De intrigerende vraag bij al deze oogstrelende kunstwerken is, of er een relatie is tussen deze Nederlandse landschappen en onze identiteit. Atelier NL, winnaar van de Dutch Design Award 2017, onderzoekt dit als onderdeel van de expositie op geheel eigen wijze. Hun vertrekpunt is de Harlinger zeeklei.
Arent Arentsz (1585-1630), Vissers en boeren, circa 1630, collectie Rijksmuseum.
Als één ding duidelijk wordt uit de rijke collectie van het Rijksmuseum, dan is het dat schilders al eeuwen geboeid zijn door het Nederlandse landschap. Op de expositie Lage Landen zijn veertig landschappen uit de zeventiende tot en met de twintigste eeuw te zien. Ze zijn van bekende schilders als Jacob van Ruisdael, Isaac van Ostade en van kunstenaars van recenter datum, zoals Jozef Israëls, de broers Jacob en Willem Maris en Willem Roelofs. De werken geven een overzicht van de uiteenlopende landschappen die Nederland ooit rijk was.
Gemeentemuseum het Hannemahuis vult de veertig landschappen uit het Rijksmuseum aan met drie werken uit de eigen collectie, die nog niet eerder aan het publiek zijn getoond. Het gaat om Boerderij Vredenoord te Sexbierum door Folkert Post circa 1900, Duinlandschap bij Kootwijk door J.M. Graadt van Roggen circa 1910 en Landschap door Egbert van Drielst 1804.
Harlinger zeeklei
In de tentoonstelling ‘Lage Landen’ is ook aandacht voor de zeeklei om Harlingen heen. De tegels, aardewerk, bakstenen en dakpannen die van deze goede klei werden gebakken, waren eeuwenlang een belangrijk exportproduct van Harlingen. Nadine Sterk en Lonny van Ryswyck, die samen Atelier NL vormen, bedachten ‘Vergezicht’, een project rondom de Harlinger zeeklei en de eeuwenoude Harlinger tegel- en aardewerkindustrie. Daarmee wordt het publiek met de rijkdom van dit materiaal in contact gebracht.
De vraag is of het landschap dat ons omringt en dat wij als Nederlanders al eeuwenlang vormgeven van invloed is op onze identiteit. Socioloog Paul Schnabel, vele jaren directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, schreef het prikkelende essay ‘Hoe eigenaardig is Nederland’, dat in de fraaie publicatie bij ‘Lage Landen’ te lezen is.
Langjarige samenwerking
‘Lage landen’ is de eerste van een serie van vier reizende exposities waarin de identiteit van Nederland wordt onderzocht vanuit de invalshoek van de vier elementen aarde, water lucht en vuur. De exposities, met pakkende titels als Koele Wateren, Hoge Luchten en Hete Vuren, zijn het resultaat van een unieke samenwerking tussen vijf stadsmusea en het Rijksmuseum, die van 2018 tot 2025 loopt. De stadsmusea - het Westfries Museum in Hoorn , het Stedelijk Museum Zutphen, het Markiezenhof in Bergen op Zoom, Gemeentemuseum Het Hannemahuis in Harlingen en Museum Gouda - hebben zich verenigd in de Stichting Vijf Samenwerkende Musea in Nederland (M5). De expositie ‘Lage Landen’ is gestart in Stedelijk Museum Zutphen, was daarna in het Westfries Museum Hoorn en zal na Harlingen, vanaf 16 februari 2019 in Bergen op Zoom te zien zijn.
Meer informatie over ‘Lage Landen’, de tentoonstellingsreeks en het programma van Gemeentemuseum het Hannemahuis op www.schattenuithetrijks.nl of www.hannemahuis.nl. De tentoonstelling Lage Landen wordt financieel ondersteund door het Mondriaan Fonds, VSBfonds, Stichting Zabawas, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie Janivo Stichting, Stichting dr. Hendrik Muller, Gravin van Bylandt stichting en Stichting Gifted Art, Vermilion Energy, Vrienden van Museum het Hannemahuis.
