Harlinger havenbedrijven willen diepere Waddenzee-geul Boontjes (en geen IJsselmeer-badkuip)
Terwijl de sluis bij Kornwerderzand breder en dieper wordt gemaakt, is er sprake van een minder diepe vaargeul naar Harlingen. “Dit zou natuurlijk de wereld op z’n kop zijn”, stellen de bedrijven in de Harlinger zeehaven. “Honderden miljoenen euro’s worden geïnvesteerd in een sluis die nergens naar toe leidt.” Als de vaargeul Boontjes niet op diepte wordt gehouden, heeft dit niet alleen gevolgen voor Harlingen, maar ook voor het Friese en het Groningse achterland en de watersport. De Harlinger zeehavenbedrijven pleiten daarom voor het op diepte houden van vaargeul Boontjes, en zien de geul liever nog verder uitgediept.
“Voor provincie Fryslân, de grootste betaler van de sluisverbreding, is de toegang naar het Friese achterland via de Tsjerk Hiddessluizen in Harlingen een economisch belang van jewelste”, stelt de Harlingen Seaport Business Association (HSBA), de vertegenwoordiger van veertig bedrijven in de Harlinger zeehaven. De HSBA denkt dat de belangen van Friesland onvoldoende gediend worden; vooral de belangen van bedrijven in Noord en Noordwest-Friesland.
De focus van de verbeteringen ligt op het verdiepen van de geulen op het IJsselmeer naar Kornwerderzand en het verbreden en verdiepen van de sluis. “Maar hoe komt een diep schip vanaf Kornwerderzand naar zee?”, vraagt de HSBA. “Als we niet oppassen creëren we een diepe badkuip (lees IJsselmeer), maar het water (lees scheepvaart) kan nergens heen. Het plan voor de nieuwe sluis kan niet zonder aanpak van de vaarroute van Kornwerderzand naar Harlingen.”
De nieuwe sluis zou een diepgang van 6 meter toestaan, maar de hoofdvaarweg naar Harlingen, via Boontjes, is aan verzanding onderhevig. De huidige afgesproken diepgang op dit traject is 3,80 m onder NAP. In juni 2020 is een lobby om de diepgang op dit traject te vergroten op niets uitgelopen, maar is de diepgang van 3,8 bij NAP wel bevestigd door Rijkswaterstaat en provincie Fryslân. Nu is er echter opnieuw een discussie over de diepgang op dit traject gestart, waarbij gesteld wordt dat deze wel gereduceerd kan worden tot 2,8 m bij NAP, aldus de HSBA.
“Met de plannen voor verhoging van de transportklasse voor binnenvaart van Harlingen naar Leeuwarden is het voor ons duidelijk dat onze provincie er groot belang bij heeft om de bereikbaarheid te optimaliseren. Niet in de laatste plaats om een volwaardige alternatieve route te creëren, voor zowel het Friese als het Groningse achterland, in geval van een calamiteit of sperring bij de sluis te Lemmer. Ook de verduurzaming van de mobiliteit is gediend bij meer vervoer over water en meer over de weg.”
Volgens de HSBA is ook de watersport in gevaar. “De passage over Boontjes wordt een hachelijke onderneming als de vaargeul nog ondieper wordt dan deze nu al is. Vele duizenden kieljachten varen vanaf het IJsselmeer via Kornwerderzand naar Vlieland, Terschelling, de Noordzee en via Harlingen naar Friesland. Met zekerheid kan gesteld worden dat het aantal schepen dat vastloopt enorm zal groeien.”
De HSBA pleit er daarom voor om a) de vaargeul Boontjes te verdiepen en b) de geul aan te blijven merken als een hoofdvaarweg. “Als geschikte diepgang beschouwen wij 4,70 m onder NAP, overeenkomstig de drempel van de nieuwe sluis in Kornwerderzand. 3,80 m onder NAP is het absolute minimum.”
Dat de route naar Harlingen van belang is, blijkt wel uit de jaarlijkse aan- en afvoer van de grootste gebruikers, gevestigd in de haven van Harlingen: containers 29.000 TEU (twenty foot equivalent unit); zout 650.000 ton; zand & grind 675.000 ton. Dat staat voor ongeveer 80.000 vrachtwagenbewegingen per jaar. Verder komen er superjachten vanaf het IJsselmeer naar Harlingen of andersom en is de watersport jaarlijks goed voor 35.000 schepen naar Harlingen, Vlieland en Terschelling.
