GRUTTE PIER deel 1 door Marten Blom

Rond 1480 werd Grutte Pier, of Pier Gerlofs Donia te Kimswerd geboren. Met zijn lichaamslengte van twee meter acht kon men hem wel een Heel Erg Grote Fries noemen. Hij werd onder andere beroemd met het overboord zetten van Hollandse scheepslieden op de Zuiderzee. Is dit dan wel een geschikt verhaal om door een Hollander te laten vertellen? Dat weet ik niet, maar ik ben geen Hollander. Ik ben in Gelderland geboren. En Grutte Pier werd op zeker moment bijgestaan door Gelderse huurlingen, ook wel ‘Gelderse Friezen’ genoemd. Dan hebben we dat maar uit de weg.

Maar terug naar Pier nu. Pier was gewoon een boer die zich met zijn eigen zaken bemoeide. Totdat Saksische huurlingen zijn vrouw vermoordden en zijn boerderij in brand staken. Ook andere dorpelingen en familieleden werden vermoord, zo lees ik op Wikipedia. Die Saksen stonden onder bevel van Georg van Saksen, gouverneur van Friesland onder Karel V.  Het moge duidelijk zijn dat Pier slecht te spreken was over deze gang van zaken. Hij begon op te roepen tot strijd tegen de gouverneur en richtte in Arum de Arumer Zwarte Hoop op, een leger van voornamelijk arme boeren, later uitgebreid met eerdergenoemde Gelderlanders. De Arumer Zwarte Hoop werd ook deels een kapervloot; op Piers hoogtepunt kaapte hij 28 Hollandse schepen en gingen er 500 Hollanders overboord. “Bûter, brea en griene tsiis, wa’t dat net sizze kin, is gjin oprjochte Fries” wat zoveel betekent als: Boter, roggebrood en groene kaas, wie dat niet zeggen kan is geen oprechte (ware) Fries. Pier zou dit regelmatig gezegd hebben bij het kapen van schepen. Wie er niets van begreep, kon rekenen op een onthoofding met Piers zwaard van 213 cm lang of een duik in de Zuiderzee.

Al met al is er over deze Friese volksheld ontzettend veel te vinden. Eind 2022 is er nog een film over hem gemaakt. Ik zal eens kijken of die nog te streamen is. Zijn zwaard is in het Fries Museum te Leeuwarden te zien en zijn geboorteplaats is vlakbij: Kimswerd. Wordt vervolgd.