Op zoek naar mobiele bandieten bij Kornwerderzand

De politie legt de term mobiel banditisme als volgt uit: het gaat om internationaal rondtrekkende criminele groepen, die zich schuldig maken aan misdrijven als winkeldiefstal, inbraken, oplichting, skimming en zakkenrollerij. Deze groepen komen overal vandaan, al ziet de politie de laatste jaren een toename vanuit Oost-Europa, met name uit de landen Polen, Bulgarije, Roemenië en Litouwen.

Het is prachtig septemberweer; blauwe lucht, witte wolken. Als HC arriveert bij het parkeerterrein aan de IJsselmeerkant van de snelweg bevindt zich daar een kluitje politiemensen, met auto’s, bestelbusjes, motoren en pilonen. Enkele auto’s zijn juist ‘binnengehaald’ voor controle. Bijvoorbeeld een Ford met Spaans kenteken, afgeladen met mensen. “Een van de passagiers heeft geen identiteitsbewijs bij zich,” zegt Erwin Grutter van het verkeershandhavingsteam. Op een schildersbusje uit het Duitse Leverkusen is weinig aan te merken en de lege wietzakjes die gevonden worden in een Poolse Audi leiden niet tot ophef.

Grutter: “Bij een grootscheepse controle als deze zijn we met zo’n 35 collega’s aan het werk. Op de parkeerplaats bij Kornwerderzand staan we met een paar busjes en een weeginstallatie. Zes motorrijders en enkele videosurveillance-auto's patrouilleren in de omgeving. We letten op het verkeer dat voorbijkomt. We zoeken naar het mobiele banditisme, nietwaar? Auto’s die opvallen halen we er tussenuit. Denk aan een heel jonge bestuurder met een grote, dure auto, of vier grote mannen in een klein autootje. Buitenlandse kentekens en groene handelsplaten trekken onze bijzondere aandacht.”

A7 bandietenroute
De A7 is één van de routes tussen de Randstad en de grens met Duitsland, die veelvuldig wordt gebruikt door mensen met minder zuivere bedoelingen. “Dit keer valt het mee,” zegt Grutter. “Het was vandaag niet druk op de A7. We hebben een tweetal mensen aangehouden, omdat ze geen identiteitspapieren konden tonen. Ze gaan mee naar het bureau in Bolsward, waar ze worden voorgeleid aan de hulpofficier van justitie. Dat is de man die onze aanhoudingen toetst. In dit geval moesten deze mensen wachten, totdat we hun identiteit hebben uitgezocht. We hebben hier zes uur de tijd voor. Daarna moeten we weer terug naar de hulpofficier. Eén van de bestuurders reed met groene handelskentekens. Daar wordt veel misbruik van gemaakt.”

Eén van de beste opsporingsmiddelen die het verkeersteam inzet is de ANPR, de automatische nummerplaatherkenning. Op een afstand van enkele kilometers van de controlelocatie registreert deze apparatuur elk passerend vervoermiddel.
“De registratie is direct gekoppeld met het kentekenregister. Soms klopt er iets niet – de auto is gestolen, boetes of de wegenbelasting staan open, of het kenteken hoort helemaal niet bij de auto. We krijgen dat direct door van de ANPR-wagens. Even later plukken onze motorrijders de auto van de snelweg.”

Wennen aan samenwerking
Geeft het een ‘kick’, al dit politiewerk?
“Nou, nee hoor. Het is dagelijks werk, gesneden koek voor ons. Als we niet bezig zijn met grote acties als deze surveilleren we met twee collega’s in één auto langs de wegen. De samenwerking met de andere drie noordelijke bureaus (Grou, Assen en Groningen) vergde een zekere gewenning. Er waren natuurlijk opstartproblemen en we gingen samenwerken met mensen met wie we dat nooit eerder hadden gedaan. Voordat we allemaal weten wat we aan elkaar hebben gaat er wel wat tijd overheen.
Uiteindelijk streven we naar een vast ‘draaiboek’ voor dit soort controles. We hebben acht verkeerscontroles op de rol staan. Die zijn we nu aan het voorbereiden. De ervaringen van vandaag zijn daar heel behulpzaam bij.”

Collega Cees Bos heeft normaal gesproken Assen als uitvalsbasis.
“Het samengaan van de korpsen vind ik alleen maar leuk. Onze actieradius is nu veel groter en het werk wordt er interessanter op. Onlangs hadden we een nog veel grotere verkeersactie. Die deden we langs de A37, de snelweg van Hoogeveen naar Meppen in Duitsland. De Landelijke Eenheid is er dan bij, de Belastingdienst, de douane, de marechaussee. Daarbij vergeleken is deze controle in Kornwerderzand maar een hele kleine.”

Hoe komt de politie eigenlijk op het idee om de pers uit te nodigen voor deze actie?
“Normaal doen we dat eigenlijk nooit,” zegt Grutter. “Het was een voorstel van de korpsleiding. Waarom ook niet? Er gaat een stukje preventie van uit. Het is goed dat het publiek weet waar we mee bezig zijn, en waarom. We hebben tegenwoordig zelfs een twitteraccount. Dat mag ik mee bijhouden. Gewoon zakelijke mededelingen, hoor. Je moet er geen sensationele achtervolgingsverslagen van verwachten.”

Het is intussen een uur of twee en dat betekent zo’n beetje het einde van de verkeerscontrole. Aan het uiteinde van het parkeerterrein wordt de weeginstallatie opgeruimd. De politieman de ermee bezig is: “Deze gebruiken we voor voertuigen waarvan we denken dat ze te zwaar beladen zijn. Auto-ambulances, caravans, bestelbusjes en dergelijke. Vandaag hebben we het niet nodig gehad. Mooie spullen, inderdaad. Heeft meneer Koos Spee allemaal bedacht!”

Het verkeersteam van Politie Noord-Nederland op Twitter: @teamverkeer_NN.