Hoe gaan we recreëren rond de Westerzeedijk?
Een hotel dat er uitziet als een zandkasteel. Een boulevard en een parkeergarage in de Westerzeedijk. Een zeehondenopvang. Vakantiehuisjes rond een houtzaagmolen. In tientallen jaren kwamen er misschien wel evenveel ideeën voorbij, maar ondertussen kwam er vrijwel niets van de grond aan de Westerzeedijk. Afgelopen dinsdag ging Harlingen - aan het begin van een ‘open planproces’ - letterlijk terug naar de tekentafel. In het Entrepotgebouw schreven en tekenden ongeveer zestig geïnteresseerden hun ideeën op kaarten en post-its.
De gemeente was afgelopen dinsdag vooral op zoek naar ideeën. “Wij weten het ook niet”, zei planoloog Martijn Oosting tegen de aanwezigen. “We verwachten heel veel van u.”
Maar voordat men naar pennen en post-its greep, wilde een ouwe seun wel weten: “Hoeveel geld is er voor beschikbaar?”
Een bedrag kon Oosting niet noemen. Maar: “Het hele plan moet natuurlijk haalbaar en realistisch zijn.”
Het Westerzeedijkgebied moet een aantrekkelijk gebied worden voor Harlingers, toeristen en ondernemers. En volgens Oosting, werkzaam voor advies- en ingenieursbureau Sweco, zijn er drie kernuitdagingen: het strand moet een upgrade krijgen, er moet iets gebeuren met het rommelige achterliggende gebied en de zeedijk, en de achterliggende reserveringszone moeten worden meegenomen in de ontwikkeling. (Een reserveringszone is een stuk grond achter de dijk, gereserveerd voor mogelijke dijkversterking en kent daarom beperkingen.)
Kurhaus
Er wordt druk geschreven, getekend en gepraat in het Entrepotgebouw. “Ik heb al een plan”, zegt Sietse Switijnk. “Net als in Duitsland, een Kurhaus; een hotel achter de dijk bij ’t Zilt.”
“De kleinkinderen komen in de zomer regelmatig op bezoek”, zegt Piet Kuiken. “Dan gaan we met de kinderen naar Makkum toe. Als je hier één keer op het strand geweest bent, dan geloof je het wel.” Hij zou graag een beter strand met zwemgelegenheid in Harlingen zien. “En ’s winters zijn er geen activiteiten in Harlingen, dan moet je bijvoorbeeld naar Monkeytown in Franeker.”
Sandra Zeinstra vraagt aandacht voor het plan dat haar broer Walter maakte, en dient het nogmaals in: het bungalowpark met molens en waterpartijen. “Hij heeft er heel veel geld en energie in gestopt”, zegt Sandra Zeinstra. “Het is een prachtig plan en er lag een intentieverklaring. Ze moeten het nu niet weer van de tafel vegen na de verkiezingen.”
“Het had met haalbaarheid en de reserveringszone te maken”, zegt wethouder Maria le Roy desgevraagd.
Volgens Le Roy ligt alles nu weer open, en ligt er een overtuigingsopdracht bij de initiatiefnemers. Daarnaast moeten er investeerders zijn die de portemonnee willen trekken, zegt Le Roy, en er moet draagvlak onder de bevolking zijn.
Vlier
Iets verderop aan een tafel staat ambachtelijk smid Thoe Jilderts. Hij tekent een wandelpad door het gebied, richting vogelreservaat het Hegewiersterfjild. “Nu moeten wij daar via Kimswerd naar toe”, zegt Jilderts. “Dat is idioot.”
Zijn idee voor een wandel- en fietspad: “Meanderend door het gebied.” Onderweg een gebouwtje en daar horen een meidoorn en een vlier bij, vertelt Jilderts. “Vroeger groetten mensen die vlier.”
De verslaggever knikt maar heeft het de volgende dag toch even gegoogeld: vroeger werden aan de vlier bijzondere krachten toegeschreven. De struik of boom zou bescherming bieden tegen kwade geesten en vliegen, en werd gebruikt als veelzijdig geneesmiddel. En daarom werd de vlier gegroet en bedankt als je ’m onderweg tegenkwam.
Jilderts’ route loopt deels langs de Bolswardervaart, onder de brug (N31) door. Met aan het eind een uitkijktoren. “Of een bult.”
Ook Antoinette Berkouwer stelt een looproute naar het Hegewierstefjild voor, maar dan vanuit het centrum. “En een stukje van het gebied reserveren voor tiny houses. Er is inmiddels een grote groep belangstellenden voor tiny houses.”
Survivalbaan
De Harlinger CDA-afdeling ontvouwde eerder al plannen voor de Westerzeedijk, en raadslid Hendrik Sijtsma blaast dit plan nieuw leven in: op de plek van voormalig bad De Koemen een beschut zwemwater zoals De Kleine Wielen bij Leeuwarden. Door een verbinding met de Bolswardervaart wordt het water ververst.
Verderop een wandelgebied met sterk reliëf, met een mountainbike trail en ‘outdoor fitness’. Weer verderop, nabij de camping, wil het CDA een gebied met slenken, vaarten en terpen, een educatief gebied met informatie over het Friese landschap.
En op het oude terrein van vv Harlingen een survivalbaan. “Het is in”, zegt Sijtsma. “Nu moet je naar De Knipe of Leeuwarden .” En veel hoeft het niet te kosten - volgens Sijtsma 15.000 euro - omdat je met vrachtwagenbanden, balken en touwen een heel eind komt.
Verder wil het CDA het Westerzeedijkgebied bereikbaar maken via Bynia State, zodat bijvoorbeeld ook bewoners van het Oosterpark makkelijker bij de dijk kunnen komen. De oude fietsbrug van Marssum wil het CDA gebruiken om voetgangers en fietsers zonder problemen over de Westerzeedijk te krijgen. Deze brug lag eerder bij Marssum over de A31, en is eind 2014 verwijderd. De gemeente Harlingen heeft deze brug toen op de kop getikt, omdat deze mogelijk van pas zou komen in het geplande fietspad tussen Wijnaldum en Midlum.
Tot slot enkele ideeën van post-it notes:
- Parkeren in de dijk in combinatie met dijkversterking.
- Een trimbaan op het voormalige voetbalveld van vv Harlingen. Harlingen in beweging en op gewicht.
- Zeezwembad/getijdenbad.
- Inzetten op gezondheid. Wellnesscentrum. Er komen veel bejaarden met kwalen.
- Boulevard, dijk verbinden met keermuur en Waddenpromenade en centrum, met gekleurde banen op plaveisel.
- Verkeersveilige entree van Westerzeedijkgebied.
- Creëer faciliteit om sterren te kijken op de pier, het strand en de dijk. Daarvoor dan wel om 23.00 de verlichting dimmen en verminderen bij de sporthal en langs de diverse wegen.
- Piertje in zee voor ’t Zilt met uitzichtpunt zoals in Makkum.
- Plaats ook langs de Westerzeedijk een mooie boei als welkom en landmark (in plaats van reclamebord).
- Dat grote bord met verlichting en reclame kan ’s nachts uit; bespaart stroom en ergernis.
- Kunst op de dijk.
|
Het prijskaartje van de Westerzeedijk De weilanden tussen (grofweg) Waddenhal en camping De Zeehoeve zijn in handen van de gemeente. Zij kocht het terrein (ongeveer acht hectare) begin 2009 voor 1,7 miljoen euro. Toenmalig wethouder Frans Zomers maakte met een projectontwikkelaar uit Haarlem plannen voor recreatiewoningen en een houtzaagmoelen, maar na zijn vertrek viel dat plan in duigen. In 2012 maakte de gemeente Harlingen schoon schip en boekte een verlies van ongeveer 10 miljoen euro op diverse vastgoed-dossiers. De grond aan de Westerzeedijk kreeg een ‘agrarische bestemming’ en werd daardoor 1,3 miljoen euro minder waard. Overigens was het terrein aan de Westerzeedijk tientallen jaren in handen van de Friesland Bank. Vlak voordat de gemeente de grond wilde kopen, verkocht de bank de grond aan Verhoeve Project Participatie, dat het doorverkocht aan de gemeente. In een kettingbeding is vastgelegd dat Verhoeve de sanering van de grond op zich zal nemen en dat werd in 2009 ingeschat op “ruim een miljoen meer”. |
Vele plannen voor de Westerzeedijk passeerden door de jaren heen de revue. Bijvoorbeeld dit plan, van Sjoerd IJbema (architectenbureau Van der Zee & IJbema), Henk Wolting (Heidemij), Richard Zeinstra (Bouwvereniging) en Rein Lolkema (gemeentewerken), dat in 1983 in de HC werd gepubliceerd. Achter een ‘grasstrand’ een stabiel zandstrand in de oksel van de Westerzeedijk. De verwachting was dat dit strand zeker 150.000 bezoekers zou trekken. De kosten werden geraamd op 3 tot 6 miljoen gulden. Verder plannen voor vakantiewoningen, een motel en een bowlingcentrum. En rechtsonder op de schets een element dat afgelopen dinsdag weer ter sprake kwam: een loopbrug van de dijk naar een binnendijks recreatiegebied.
