Kasboek zeezwembad duikt op tijdens Avond met Archiefschatten

Een van de aanwezigen, mevrouw Annemiek de Vries, had het kasboek van haar vader Marten de Vries meegenomen. Hij was vanaf de jaren '40 tot begin jaren '60 badmeester van 't zeezwembad De Stenen Man aan de Westerzeedijk. In het kasboek tekende badmeester Marten de Vries de namen op van de Harlinger kinderen die voor de zwemlessen betaalden. Ook de verdiensten van de 'ladenvrouw' noteerde hij: 25 gulden per maand verdiende zij met het bewaken van de houten laden met kleding. Het zwembad kende een ladensysteem: als je ging zwemmen, kreeg je van de ladenvrouw een houten lade waarin je je kleding kon opbergen, die gaf je vervolgens aan haar terug. Degenen die zwemles kregen, moesten leren zwemmen met een bus op hun rug. Na afloop van het badseizoen schuurde en verfde badmeester De Vries het hele zwembad op eigen kosten. Het verhaal bracht bij de aanwezigen allerlei herinneringen naar boven aan de zwemlessen in zwembad 'De Stenen Man'. Na afloop van haar verhaal schonk mevrouw A. de Vries het kasboek aan het Gemeentearchief Harlingen die daarmee een bijzonder particulier stuk rijker is geworden.

Het kasboek van badmeester De Vries vormt een mooie aanvulling op de documentatie van de geschiedenis van het Harlinger zwembad aan de Westerzeedijk. De kom van de Westerzeedijk aan de voet van De Stenen Man was en is voor badgasten, zeker voor die uit Harlingen een aantrekkelijke plek. Begin 20ste eeuw was zwemmen in zee al een geliefde bezigheid. Op de Westerzeedijk stonden in de buurt van de Stenen Man enkele houten badhuisjes die eigendom waren van rijke Harlinger families als de Hannema's. Rond de jaren '30 was er bij de pier een echt strand, bekend als 't Eerste Haad. Dit was bij een steenopslag van de Zuiderzeewerken. Aan de Noordelijke Ringmuur hadden Harlingers van eenvoudiger komaf een eigen plek. Meest geliefde plek voor de zwemmers was een kom in de haven, de Koemen geheten. Op 14 mei 1931 werd hier een badhuis geopend, nadat eerder op 3 juni 1930 de Vereeniging Harlinger Zwembad was opgericht. Henry

Isaac Clowting was tot zijn dood in 1976 penningmeester van deze club. In 1937 verhuisde het zwembad, vanwege werkzaamheden aan de sluizen, naar de Westerzeedijk. Het badhuis stond hier naast het reeds bestaande zeebad, dat Harlingers zich nog steeds herinneren als het bad voor de 'elite'. In 1939 opende de Vereniging 'Harlinger zwembad' het zeezwembad. Badmeester en beheerder Marten de Vries was hier heer en meester. Het zwembad fungeerde ook als ontmoetingsplaats. Ouders gingen 's middags al vroeg naar de dijk om te zonnen en te lezen, en hun kinderen moesten direct uit school naar het zwembad komen. Op mooie dagen kon men tot negen uur 's avonds blijven, waarna De Vries nog de badhokjes moest schoonmaken. In 1949 werd zwembad De Stenen Man vernieuwd en uitgebreid, met in het midden een paviljoen en aan weerszijden rijen badhokjes. Via schuin aflopende betonpaadjes over de dijk bereikte men het smalle strookje strand en het water. Het zandstrandje moest echter steeds meer plaatsmaken voor het oprukkende slik.

In 1968 werd het oude badhuis door de vereniging vervangen door nieuwbouw. Op 18 mei werd dat in gebruik genomen. Het gebouw had twee verdiepingen, met bovenin een restaurant. Helaas brandde het badhuis in de winter 1975 af. Het badhuis werd herbouwd, maar de glorieuze zeebadentijd in Harlingen keerde niet terug. In 1977 nam de gemeente het kwakkelende zwembad over van de stichting. Na de opening van het verwarmde openluchtbad De Koemen in 1980 was het gedaan met het zeezwemmen.