Zo’n stukje van Marten Blom: Open deuren intrappen

Er ligt weer een heel nieuw jaar voor ons. Vooruitkijken en goede voornemens; het zijn de onvermijdelijke clichés die bij de jaarwisseling komen kijken. Mijn favoriete uitdrukking op dit gebied is wel: open deuren intrappen. Gewoon, omdat ik dat zo levendig voor me zie. Eén zo’n openstaande deur bij de jaarwisseling is het terug- en vooruitkijken. Ik vond zo rond mijn twintigste de wereld wel een uitdaging. Een plek waar je van alles kon doen. En waar je tegen jezelf kon zeggen dat het beter was om spijt te hebben van de dingen die je wél deed dan om de dingen die je niet deed.

Natuurlijk gebeurden er toen ook vreselijke dingen, maar ergens voelde ik wel dat een zekere naïviteit zo zijn voordelen had. Gezegend zijn de onwetenden en zo. Zolang ik mezelf voorhield dat mensen in oorlogssituaties en rampen er geen bal aan hadden dat ik keihard ging zitten meeleven, kon ik zonder schuldgevoel er op losleven en alles uit het leven halen wat erin zat. Ik merk nu vaak dat ik mezelf toespreek om maar dankbaar te zijn voor hoe mijn leven eruitziet. Terwijl dat de gemiddelde Japanner die onlangs zijn woning uitgeschud werd, een rotzorg zal zijn; hoe dankbaar of schuldig ik me voel bij het tv-kijken.

We waren vroeger ook nog niet zo met z’n allen. In 1970 waren we ‘slechts’ met z’n 3,7 miljard op de planeet. Nu zijn we met 8 miljard. Dat gaat mijn bevattingsvermogen ver te boven, of kun jij dat wel voor je zien: acht miljard mensen in een willekeurige feestzaal. Ja, dat dacht ik al. Als het al zo moeilijk is om de genodigden te visualiseren, dan is het ook wel logisch dat we nog nooit een feestje met z’n allen hebben gevierd. Dat zet me wel aan het denken: hoe zouden we zo’n feest noemen, zo’n feest met de hele wereld? Earth Day? World Party? In elk geval niet: ‘we are the world day’, want dat doet te veel denken aan die andere kersthit: Do They Know It’s Christmas Day At All? van Band aid. Wat ik daarop tegen heb? Als actie om mensen in nood te helpen kon ik het alleen maar toejuichen. Ik heb alleen de zinsnede ‘Do they know it’s christmasday at all?’ altijd heel eigenaardig gevonden. Alsof noodlijdende, hongerige mensen opeens ook last zouden hebben van hun geheugen. Alsof Bob Geldof destijds dacht: ‘Maar wat nu als die mensen niet weten dat het kerstmis is? Dan kunnen we net zo goed alles weer inpakken!’ Gelukkig ging het anders. Maar daar heb je het al: dan heb je een goede wereldactie, een goede wereldhit en dan begint er weer zo’n Blom te zeuren over de tekst van een liedje. Nee, dan kun je beter een open deur intrappen. Ik zag toevallig een man op tv die net een nieuwjaarsduik had genomen, blijkbaar hielp het om eens even lekker helder uit de hoek te komen, want hij zei: ‘Ik wens dat we dit jaar gewoon es wat liever voor elkaar kunnen zijn.’

Amen.