Lanenkaatsen en ‘Schipper Bruine Vloot’ immaterieel erfgoed
Het Lanenkaatsen en ‘Schipper Bruine Vloot’ zijn, evenals Olieslaan, bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.
In de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland zijn na deze nieuwe bijschrijvingen in totaal 218 vormen van immaterieel erfgoed bijgeschreven waaronder ambachten, feesten en sociale praktijken.
Bijschrijving in de Inventaris is een middel om de beoefenaars te helpen bij het levend houden van hun immaterieel erfgoed. Met de bijschrijving in de Inventaris laten zij zien dat ze bezig zijn met de borging van hun immaterieel erfgoed en werken ze aan de zichtbaarheid ervan.
Lanenkaatsen en de Bruine Vloot zijn bekend in Harlingen; olieslaan niet. Het proces van olieslaan begint met de grondstoffen (vlas/lijn)zaad of noten. Deze worden in de oliemolen fijn gemalen door twee grote ronddraaiende stenen die over een metalen plateau rollen. Bij windmolens wordt de molen gedraaid door een molenaar, bij watermolens wordt de molen aangedreven door een olieslager. Na het verwarmen en persen van de fijngemalen grondstof is het eindproduct (lijn)olie en het restproduct een samengeperste ‘koek’, die wordt gedroogd tot veevoer. De olie en restproducten worden op vrijwel energie neutrale wijze geproduceerd en er blijft geen afval over. Tegenwoordig is er een groep vrijwillige olieslagers die in de nog 19 operationele wind- en watermolens in Nederland olieslaan. De aanvragers van deze voordracht zijn actief bij de olie- en korenmolen Woldzigt, Noordmolen Twickel en Oliemolen Eerbeeke.
