Harlinger verhalen in Sobibor
Studenten van NHL/Stenden verzamelen momenteel verhalen over Friese Joden die in de Tweede Wereldoorlog hun einde vonden in vernietigingskamp Sobibor in Polen, en voor wie ter herinnering in Friesland een Struikelsteen is gelegd. Dat verzamelen van informatie gebeurt in opdracht van de Stichting Sobibor, in 1999 opgericht door kampoverlevende Jules Schelvis. Afgelopen dinsdag waren voor dit doel Rebecca Boer en Eline Duineveld in Harlingen, die in Leeuwarden de opleiding tot tweedegraads docent geschiedenis volgen.
Eline Duineveld (links) en Rebecca Boer bij de Struikelstenen voor de familie Polak in de William Boothstraat. (Foto: HC - Joachim de Ruijter)
Stadsgids Anneke Visser, tevens lid van de werkgroep Struikelstenen van Oud Harlingen en het voormalig Centraal Comité 1945, nam het duo op sleeptouw langs een aantal herdenkingsstenen, naar de plek van de voormalige synagoge in de Raamstraat en naar de Joodse begraafplaats.
“In Sobibor zijn 34.313 Nederlandse Joden vermoord”, vertelt Rebecca Boer. “Stichting Sobibor kent hun namen en gaf sommige slachtoffers al een gezicht door een verhaaltje over hun leven en werken te publiceren op de website van de stichting. Hun verzoek aan NHL/Stenden is geweest méér van zulke verhalen te verzamelen. Via Minne Schiphof van de gemeente Harlingen belandden we bij Oud Harlingen en de Stadsgidsen, en zodoende lopen we nu hier.”
Overigens is Harlingen niet de enige Friese plaats van waaruit inwoners naar dit vernietigingskamp werden gedeporteerd, vertelt Eline Duineveld: “Onder de slachtoffers waren ook Joodse inwoners van Sneek, Gorredijk, Wolvega en Drachten.”
De verhalen staan op www.sobibor.org/verhalen.
Enquête
Achtergrondinformatie verzamelen over de weggevoerde Friezen is het belangrijkste deel van de opdracht. De studenten vinden echter ook interessant te onderzoeken in hoeverre Struikelstenen helpen de geschiedenis van de oorlog en de deportaties levend te houden. “Ik woon zelf in Drachten en ben misschien wel honderd keer langs precies zulke herdenkingssteentjes gelopen zonder die ooit echt te zien”, bekent Eline Duineveld. “Pas nu ik weet wat voor een verhaal erachter zit, kijk ik er heel anders naar.”
“In de buurt van verschillende Struikelsteenadressen hebben we daarom een enquête in de bus gedaan”, vult Rebecca Boer aan. “We zijn heel benieuwd wat omwonenden weten van die steentjes, en hoe ze daar tegenaan kijken. Hopelijk krijgen we veel reacties.”
Dorp
Wie met Anneke Visser op pad gaat weet dat ze het onderweg druk heeft met het groeten van passerende vrienden en bekenden. “Het lijkt hier wel een dorp”, vonden ook de studenten. Dat heeft beslist ook zijn voordelen, zo bleek, want tijdens hun rondwandeling liepen de studenten zowel HC-fotograaf Joachim de Ruijter als RSH-voorzitter Henk-Jan Cornelisse tegen het lijf. Zodoende staat bij dit artikel een foto, en vertellen de dames morgen tussen 11.00 en 13.00 uur méér over hun studieproject bij Omroep RSH.
David
Best ernstig wat daar is gebeurd. Echter hebbben we er wel van geleerd? Kijk eens wat Israël de burgers in Palestina en de Palestijnen in Israël aan doet. Blijkbaar heeft WO2 niet voldoende indruk op de inwoners van het in 1948 opgericht Israël gemaakt.
Wanneer komt deze al ruim en halve eeuw durende illegale bezetting eindelijk eens ten einde en worden de Palestijnen bevrijd?
