BONIFATIUS deel 1 door Marten Blom

De Ragyndrudis Codex is het boek waarmee Bonifatius trachtte de zwaard- en bijlhouwen af te weren, minuten voor zijn dood op 5 juni 754 te Dokkum. Dat hij daar aan zijn einde kwam, is wijd en zijd bekend. Maar waarom is minder duidelijk.

Theorieën te over; het ging om de buit, zegt de één. De missionaris en bisschop Bonifatius schijnt inderdaad in een heel weelderig gezelschap naar Dokkum getrokken te zijn. Luxe tenten, genoeg voedsel en drank om niet bij de lokale bevolking te hoeven bevoorraden… dat zou kunnen, ja. Volgens zijn biograaf Willibald had hij een linnen doek laten spannen in zijn boekenkist om zijn stoffelijke resten in te laten afvoeren. Bonifatius zou verlangd hebben naar een martelaarsdood. Zijn hoge leeftijd kan hier ook een rol in hebben gespeeld. Ook zonder bloeddorstige Friezen kan de tachtigjarige missionaris zijn bedenkingen hebben gehad bij uitgebreide toekomstplannen.

Religie kan ook een rol hebben gespeeld. Bonifatius kwam bekend te staan als omhakker van de heilige bomen van de Germanen en Friezen. Zo hakte hij in 723 de voor Germanen heilige Donareik in Geismar om. Toen er geen grote vuist vanuit de hemel verscheen om deze heiligschennis te wreken, lieten veel Germanen zich bekeren tot het christendom. Ook de Friezen waren voor een deel bekeerd en de grens tussen bekeerde en heidense Friezen lag op dat moment bij Dokkum. Voor de Friezen moet het uitgebreide gevolg eruitgezien hebben als een invasie en vooral als een provocatie.

Met onze eigentijdse manier van bekijken ziet het er misschien uit als volgt: iemand komt je huis binnenlopen, hakt je kerstboom om en verlangt van je dat je een nieuw geloof aanneemt, terwijl je een leven lang als heiden hebt doorgebracht. Voordat ik ga zeggen dat je helemaal gelijk hebt en dat ze van je boom af moeten blijven, zoom ik even uit naar een groter plaatje. Qua locatie, maar ook qua tijd. Tachtig jaar voordat de man Bonifatius zijn trillende, door ouderdom geplaagde handen om zijn Ragyndrudis Codex ophief in een poging om de zwaard- en bijlhouwen af te weren, werd in het Angelsaksische Exeter een pienter jongetje geboren die naar de naam Wynfreth luisterde. Het was 672. Óf 675. Misschien krijg ik die datum wat scherper als ik wat verder kijk dan Wikipedia.

Wordt vervolgd.