Fiets in Harlinger schuurtje blijkt 115 jaar oude Fongers
Een inwoner van het Oosterpark zette bijna twee jaar geleden een oude damesfiets te koop op Martkplaats. Deze omafiets was in niet al te beste staat, maar trok de aandacht van een lid van vereniging De Oude Fiets: het was namelijk een oud Fongers rijwiel, gemaakt in de stad Groningen. Het bleek later een 115 jaar oud en zeldzaam model te zijn.
De fiets na restauratie.
Het moest, gezien de plek van het framenummer, gaan om een fiets van vóór 1907. Na een tip ging Jos Rietveld uit Groningen erop af en hij heeft de fiets overgenomen van de eigenaresse, die hem naar eigen zeggen al meer dan twintig jaar in haar schuur had staan.
Thuisgekomen heeft Rietveld de fiets gestript. “Wat tevoorschijn kwam was een frame uit 1905 met het originele trapstel”, zegt Rietveld. “Bijzonder aan de fiets is dat deze een excentrische trapas heeft, wat inhoudt dat de ketting ter hoogte van de trapas gespannen wordt.”
Het mechanisme zat echter moervast; de fiets was zeker driemaal overgelakt. Aangezien het om de duurste uitvoering (BD3) van 1905 ging, waarvan er maar 26 zijn gemaakt (dat kon Rietveld nagaan in het Fongers Archief), besloot de Fongers-liefhebber de fiets terug te brengen in oorspronkelijke staat. Dat zou een flinke opgave worden, aangezien onderdelen uit die periode niet of nauwelijks meer te vinden zijn.
Na ongeveer honderd uur restauratiewerk is de fiets in de oorspronkelijke staat. Het is de oudste Fongers damesfiets die in Friesland is aangetroffen. Het frame is in 1904 gemaakt en de fiets is op 6 juli 1905 geleverd aan agentschap Nauta te Leeuwarden. De aanschafprijs bedroeg 176 gulden. “Destijds een klein vermogen”, zegt Rietveld. “De aanschaf van een rijwiel was in die jaren alleen voor de welgestelden weggelegd.”
Fongers was tussen 1900 en 1940 de meeste vooraanstaande rijwielfabriek in Nederland en maakte klasserijwielen naar Engels voorbeeld. De slagzin luidde: ‘Een Fongers gaat een menschenleven mee’. Jos Rietveld: “In het geval van dit rijwiel kunnen we vaststellen dat die termijn ruimschoots overtroffen is.”
De fiets staat in de ‘Fongers Toonkamer’ in Groningen. Meer info hierover op www.fongers.net.
Zo kwam de fiets uit het Harlinger schuurtje.
