Herdenking slachtoffers bom op de Schritsen

“Woensdagmorgen, 5 november 1941 werd Harlingen opgeschrikt door een enorme explosie”, zei Gerry Kuijper, voorzitter Centraal Comité 1945. “Een zware bom geworpen uit een laagvliegend vliegtuig was terecht gekomen op de Schritsen en omgeving. Zwaar beschadigde gebouwen en woningen. Vooral de woningen van de familie Baalman en Küter. Daarnaast de R.K. jongensschool, de R.K. Kerk. De Joodse Synagoge in de Raamstraat. In totaal waren er 500 huizen beschadigd.”

“Het huis van de familie Baalman stond geheel in brand. De oudste zoon was bij de ontploffing op straat geslingerd en de vader des huizes werd door reddingswerkers, zwaargewond uit het huis gehaald. De zes overige kinderen en hun moeder kwamen om. Een moeder met zes kinderen…”

“Aan de ‘hoge’ kant van de Schritsen werd de familie Küter het zwaarst
getroffen. De vader, moeder en twee kinderen werden gedood, evenals twee inwonende huisgenoten. De oudste dochter van het gezin werd zwaar gewond. Deze mensen, op één na liggen begraven op de Algemene begraafplaats in Harlingen.”

“Toen het licht werd op die fatale dag kon men de ravage pas goed overzien. Er was verbijstering, verdriet, wanhoop en angst”

“De beide families werden op 8 november begraven. Vader Klaas Küter, 57 jaar; moeder Marie Küter-Krijtenburg, 47 jaar; zoon Wiebe Klaas, 13 jaar; dochter Pietje, 10 jaar. Daarnaast Mevrouw O. Jongbloed-Goedhart, 83 jaar. De 47-jarige mevrouw C.A. Ampt-Kroon werd in Den Helder begraven.”
“De familie Baalman vond hier hun rustplaats. Mevr. Baalman-Jorna/Wilhelmina Cecilia Maria. Hessel Johan Jozef, 17 jaar; Tini (Catharina Martha Maria) 15 jaar; Mientje (Wilhelmina Teresia Maria), 11 jaar; Johan Gerard Maria, 9 jaar; Martha Cecilia Maria, 6 jaar; Gerard Theo Maria, 4 jaar.”

Lange tijd is het onduidelijk geweest ‘van welke kant’ de bom kwam.
Nederland was bezet door de Duitsers; een goed onderzoek was geen optie in die tijd. De twijfel of het nu een Duits of Brits vliegtuig was geweest heeft de gemoederen in Harlingen jarenlang beziggehouden.
Eind jaren 80 werd bekend dat de bom door een Britse bommenwerper was gegooid. Naast de gebruikelijke brisantbommen van 250 pond had de bommenwerper een zogeheten high-capacity-bom van 2000 pond aan boord. Een type bom dat nog maar pas in gebruik was bij de RAF. Volgens
oud-Harlinger Gerrit Zwanenburg stond de bommenrichtapparatuur waarschijnlijk nog afgesteld op de normale 250 ponders waardoor de bom niet op het beoogde doel (haven of scheepswerf) terecht kwam, maar 200 tot 250 meter daarvoor.
Jarenlang bleef de ravage zichtbaar in de stad. Later werden de huizen gerestaureerd, nieuwe huizen opgebouwd, de Synagoge totaal gesloopt.
Er kwam een nieuwe school en de Rooms Katholieke Kerk werd later weer in alle luister hersteld.