PlukGeluk Arum voor Bonaire
Wat heeft PlukGeluk Arum nu met Bonaire te maken. Zoals eerder bekend is gemaakt en is te lezen op de website van PlukGeluk Arum, is de opbrengst van de verkoop van vierkante meters, bestemd voor drie goede doelen. Twee hebben zich al gepresenteerd in de media. Stichting Tera Barra is het derde doel van Rotaryclubs Harlingen en Franeker en Bonaire, om geld voor op te brengen.
Veel oorspronkelijke groene vegetatie, waaronder bomen, zijn verdwenen op Bonaire. Oorzaak is onder andere geweest het begrazen door geiten en ezels en na het stoppen van plantages, niets meer doen aan de oorspronkelijke natuur. Stichting Tera Barra wil daar verandering in brengen. Op Bonaire woont nu Gisi Lukkes, lid van Rotaryclub Franeker en nu lid van de Rotaryclub op Bonaire. Behalve het schoonmaken van de stranden en het verwijderen van afval en plastic willen de Rotaryclubs ook meehelpen aan het herstel van de natuur op dit stukje Nederland in de Cariben! Met Gisi ter plaatse en het goede overleg met Johan van Blerk van Stichting Tera Barra, komt het geld goed terecht en helpen ze mee aan het herstel van Bonaire waar het betreft de oorspronkelijke vegetatie. Zie ook de website www.plukgeluk-arum.nl. Een echt ‘groen’ project, herstel van de natuur op dit stukje Nederland!
Stichting Tera Barra heeft als stuwende kracht Johan van Blerk. Hij maakt zich grote zorgen over het centrale deel van Bonaire, van SeruLargu tot Rincon aangeduid als het Midden Terras. “Men realiseert zich niet dat op de voormalige plantages niet de echte natuur van het eiland te vinden is. Ze zijn gecultiveerd en nadat ze verlaten zijn, is er niet meer naar omgekeken. Wie in de afgelopen veertig jaar is opgegroeid, denkt dat de mondi natuur is, omdat het referentiekader ontbreekt. De oorspronkelijke begroeiing bevindt zich nog wel in het hogere middengedeelte. Vrijwel alle inheemse, inmiddels zeldzaam geworden bomen en planten tref je alleen nog daar aan. Ik noem het daarom wel eens de Hoge Veluwe van Bonaire.”
Herbebossing
Twintig jaar geleden verhuisde de bomenexpert naar Bonaire. “In Nederland ben ik altijd werkzaam geweest in de plantenhandel en kwekerijwereld. We hebben de hele wereld rondgereisd, maar toen de kinderen kwamen zijn we op zoek gegaan naar een plekje in de tropen. Aruba vonden we te Amerikaans en Curaçao te druk, dus werd het Bonaire, want dat was met toen zo’n tienduizend inwoners heerlijk rustig.” Van Blerks echtgenote vond een baan bij de lokale overheid, hijzelf ging aan de slag bij een hovenier. “Ik heb onder meer een tuincentrum annex kwekerij opgezet. In mijn vrije tijd was ik heel veel in de natuur. Natuur is mijn passie.”
Zo raakte hij betrokken bij herbebossingsprojecten van STINAPA en Stichting Echo. “In 2018 kreeg ik de kans de stichting TeraBarra over te nemen. Ik ben mij gaan toeleggen op het ontwikkelen van een natuurtuin en het kweken van inheemse soorten. Ik had gezien dat er ten behoeve van landscaping veel bomen en planten werden geïmporteerd. Waarom, vroeg ik mij af. Er zijn zoveel geschikte inheemse soorten, zoals de groenblijvende Wakaya die uitermate geschikt is als schaduwboom maar ook als haag. Er is zelfs een mooie lokale ficus.”
Groen eiland
Van Blerk kweekt voornamelijk voor natuurprojecten maar ook particulieren kunnen inheemse bomen en planten kopen. “Op donderdag, vrijdag en zaterdag zijn de kassen open voor het publiek. Ik heb genoeg planten op voorraad. Voor Stichting La Montañita hebben we honderden planten gekweekt voor een herbebossingsproject op San José. Voor de boomfeestdag bij Stinapa hebben de bomen gekweekt die geplant zijn en daarnaast hebben we 300 planten geleverd die aan de kinderen zijn meegegeven om in hun tuin te planten en zo duurzaam tuinieren te promoten. Ook hebben we 650 buttonwoodbomen geleverd aan Mangrove Maniacs voor herbebossing rond het mangrovebos bij Lac. Bonaire moet weer een groen eiland worden, zoals het ooit is geweest.”
Daarom vindt Van Blerk dat het Midden Terras veel meer aandacht verdient. “Het heeft in het ruimtelijke ontwikkelingsplan Bonaire de bestemming natuur, maar wordt niet actief beschermd. Telkens wordt er een stukje afgeknabbeld voor de bouw van woningen. Het gaat kavel voor kavel, dus valt het niet op. Ook hier zijn loslopende geiten. Begrijp me goed, ik heb niks tegen geiten: ze zijn deel van de cultuur, maar ze vreten in de natuur alle zaailingen op. In Washington-Slagbaai zie je hoe snel de natuur zich herstelt na het verwijderen van de geiten. Ik heb minister De Jonge gewezen op het grote belang dit gebied beter te beschermen.”
Snel herstel
Waar het zeker wel goed mee gaat is de heemtuin van Stichting Tera Barra. “Sinds we het terrein hebben omheind, groeit en bloeit alles uitbundig, inclusief kruiden waar allerlei vlinders op af komen. We zijn wandelpaden aan het aanleggen met informatieborden. Ook komt er een bezoekerscentrum. Van het Prins Bernhard Cultuurfonds hebben we daarvoor vitrines gekregen. Ik denk dat het bezoekerscentrum in september of oktober opengaat. Op een postzegeltje van vijf hectare laten we zien hoe biodivers Bonaire van nature is.”
Het snelle natuurherstel was mogelijk door de nabijheid van het biodiverse Midden Terras dat fungeert als een enorme zaadbank.
Wat Tera Barra aantoont, is het positieve effect van het uitsluiten van grazers en hoe met een beetje actieve herbebossingsinspanning zelfs een sterk aangetast gebied zich snel kan herstellen.
Koop een vierkante meter Pluk Geluk in Arum voor 10 euro en je mag plukken tot in oktober 2022 en draagt bij aan drie zorgvuldig uitgezochte goede doelen.